همه چیز درباره IQ
چه اتفاقى افتاد كه انسان، همان انسانى كه روزگارى براى فرار از آسيب حيوانات روى درخت مى خوابيد و از سنگ و ريشه و ساقه هاى گياهان براى حفظ جانش استفاده مى كرد!...
توانست به ماشين پرنده، شكافتن اتم، نفوذ در دل اقيانوس و فضا و هزاران انديشه نوى ديگر فكر كند.
او از همان روزى كه با دستانش تمام ناشناخته هاى اطراف را لمس كرد و با فكر توانمندش با ساير همنوعان ارتباط برقرار كرد، قدرت خارق العاده اى را به نمايش گذاشت تا نشان دهد حيوانى فهيم و هوشمند است كه با نيروى دست و مغز خود اين برترى را نشان مى دهد.
در همين راستا بود كه نه تنها نسبت به ساير موجودات تفاوتهاى عمده اى را نشان داد، بلكه بر مبناى همين هوش و خرد عده اى از انسانها از عده ديگر متمايز شدند و افراد هوشمند و باخرد اسبابى در دست گرفتند كه گروهى از نعمت به كارگيرى آن چندان بهره اى نداشتند. كليدى كه بسيارى از درها را باز مى كرد!
با همين باور بود كه كم كم به اين نتيجه رسيدند عده اى نسبت به عده ديگر خوش فكرتر هستند و سعى كردند اين تفاوتها را به شكلهاى مختلف بيان كنند و از همان كودكى به آموزش استفاده از نيروى انديشه و هوش انسانى بها دادند.
اگر اهل ديدن كارتون باشيد، حتما كارتون «ايكيو سان» همان پسر باهوشى كه با كمى تأمل انديشه هاى نويى را ارائه مى داد، به خاطر داريد. خلق اين كارتون براى كودكان سنين پايين گوياى اين تفكر بود كه از نيروى فكر خود استفاده كنيد. در واقع نام اين پسر تداعى «IQ» بود!
اصطلاحى كه اين روزها زياد استفاده مى شود و حتى در بين كودكان نيز مى شنويم كه در لابه لاى جر و بحث هاى كودكانه شان، آنجا كه مى خواهند به دوستشان نشان دهند كارى از سر بى عقلى كرده است، به طعنه مى گويند.!؟ «IQ» .
«IQ» چيست؟
IQ يا همان «Inteligence Quotient» عبارت است از بهره هوشى و با كمك آن مى توان توانايى ذهنى يك شخص را نسبت به ساير افراد از همان گروه سنى ارزيابى كرد كه با استفاده از تستهاى هوش بررسى و محاسبه مى شود.
نخستين تست هوش در سال (۱۹۰۴) توسط روانشناسى به نام «Alfred Binet» در فرانسه طراحى شد. دولت از او خواسته بود راهى پيدا كند كه كودكان در مدرسه دسته بندى شوند و آنهايى كه هوش معمولى دارند را از افراد كندذهن جدا كنند. منظور از اين كار اين بود كه هر گروه در كلاس و شرايط آموزشى خاص خود قرار گيرد تا با توجه بيشتر از وقفه و موانعى كه در امر تحصيل آنها بود، جلوگيرى شود.
كار بر اين اساس بود كه يك سرى آزمون تهيه كردند و فرض را بر اين گذاشتند كه اگر ۷۰% از كودكان ۸ ساله بتوانند از عهده آن برآيند معيار خوبى براى ارزيابى كودكان ۸ ساله معمولى به دست آمده است و به دنبال آن اصطلاح IQ را مطرح كردند و حاصل نسبت سن مغزى به سن سالهاى عمر ضربدر عدد ۱۰۰ را بهره هوشى ناميدند.
براى نمونه اگر كودك ۸ ساله اى مى توانست از تست كودك ۱۰ ساله امتياز مناسب را به دست آورد، نتيجه بهره هوشى او عبارت بود از:
۱۲۵ = ۸ ÷ (۱۰۰ * ۱۰) = IQ
هوش چيست؟
با تعاريفى كه از «IQ» ارائه شد، به راحتى مى توان دريافت كه فاكتور اصلى و مورد نظر در اين ارزيابى هوش است. صفت و ويژگى اى كه افراد را از هم متمايز مى كند و باعث شده است اين روزها به مدارس «تيزهوشان» رنگ و رونقى داده شود!!
بهره و توان هوشى مفهومى پيچيده است كه تحت تأثير فاكتورهاى محيطى و بيولوژيك است. «هوش» ابزارى است كه انسان به كار مى گيرد تا بياموزد، به خاطر بسپارد و مشكلات را حل كند و به طور كلى با استفاده از آن مى تواند بهتر و مؤثرتر با دنياى اطرافش ارتباط برقرار كند. براساس نظر كارشناسان علم روانشناسى مى توان هوش را چنين تعريف كرد:
- ساز پذيرى عمومى و كلى با مشكلات جديد زندگى.
- توانايى به كارگيرى فكر.
- ظرفيت پذيرش اطلاعات جديد و ميزان اطلاعات موجود.
- توانايى تشخيص فهم و استدلال و...
اغلب مردم درك، تصور و به عبارتى باورى درونى نسبت به اين توان دارند. استفاده از صفاتى چون باهوش، كندذهن، كودن، سفيه، نادان، زيرك و... نشان دهنده همين اعتقاد است، اگرچه هنوز بين افراد تعريف جامع و همه گيرى براى هوش وجود ندارد.
* آيا هوش ارثى است؟
تصور اينكه ميزان هوش را مى توان اندازه گيرى كرد در قرن ۱۹ توسط دانشمند انگليسى «Francis Galton» مطرح شد.
ديدگاه كلى زمان او اين بود كه نژاد انسانى تعداد كمى نابغه و تعداد كمى سفيه دارد و بقيه تركيبى از افراد هوشمند هستند.
او قابليتهاى هوشى را مانند ويژگيهاى جسمى موروثى مى دانست، همانند آنچه در مورد رنگ مو، چشم و پوست اتفاق مى افتد.
در طى بيش از ۳ دهه گذشته صدها كارشناس با درجه و امتيازبندى هاى متفاوت سعى داشته اند شرايطى ايجاد كنند كه هوش به طرز قابل توجهى افزايش يابد. به همين خاطر در طى چند سال بر روى يك سرى افراد آزمايشهايى انجام دادند و با صرف هزينه هاى بالا بر روى آنها آموزشهايى انجام شد.
پس از پايان كار آموزش نتيجه چنين بود:
۱- تفاوت در مقياس IQ معادل ۱۰-۵ واحد شد.
۲- ماندگارى مطالب مدت كوتاهى بود و در عرض يك سال پس از تكميل آموزشها كمرنگ شد.
۳- و مهمتر از همه اينكه آنها در چارچوب خاصى آموزش ديدند و تنها در همان محدوده موفق عمل نمودند و در صورت عمل كردن و تغيير تست ها عملكرد خوبى نشان ندادند.
در حال حاضر به اين نتيجه رسيده اند كه تفاوتهاى فردى در IQ و ظرفيت پردازش اطلاعات شديداً تحت تأثير فاكتورهاى موروثى است و آموزش و تمرين و تكرار تا ۱۵% ميزان IQ را تغيير مى دهد.
* امتيازبندى در تست IQ به چه معناست؟
در اين تست يك امتياز ميانگين و عدد متوسط ۱۰۰ را درنظر مى گيرند و انحراف استاندارد را (۱۵) محاسبه مى كنند و براساس آن توزيع نرمال IQ در جوامع چنين گزارش مى شود:
- ۶۸% افراد جوامع IQ (۱۱۵-۸۵) دارند، يعنى (۱۵+۱۰۰)
- ۹۵% افراد IQ (۱۳۰ - ۷۰) دارند.
- ۵% هم IQ زير ۷۰ را به خود اختصاص مى دهند.
امروزه تست IQ تنها براى كودكان به كار نمى رود، بلكه برخلاف آنچه در بدو امر اتفاق افتاد، شامل بزرگسالان هم مى شود و نحوه بررسى به شيوه اى است كه يك تست مشخص به گروه سنى خاصى داده مى شود و نتيجه علنى و عينى حاصل از تست ها در آنها با نتيجه حاصل از همان تست در گروه سنى مورد نظر مقايسه مى شود.
معايب تست هاى IQ چيست؟
اين تستها براى انداه گيرى هوش روش مناسبى است، اما براى تعيين بهره هوشى خيلى بالا يا خيلى پايين چندان صحيح نيست. از اين آزمون براى اندازه گيرى هوش در زمينه هاى رياضى، علوم، تاريخ و... استفاده مى شود. اما جهت سنجش استعداد هنرى و ساير موارد مشابه كارآيى ندارد. از ديگر مشكلات عمده تستهاىIQ مى توان به موارد زير اشاره كرد.
۱- فرهنگ محيط تنظيم تست بر روى اين آزمونها تأثيرگذار است و در برخى موارد عملكرد نادرست به دليل عدم آگاهى و برخورد با بعضى موارد مطرح شده است.
۲- به علت تنوع تست ها، امتيازبندى و محاسبات نيز متفاوت است.
۳- شرايط روحى و اوضاع و احوال محيطى حاكم بر آزمون دهنده در نتيجه تست تأثيرگذار است.
چند نكته جالب حاصل از يك دوره تست IQ:
- تحقيقات نشان مى دهد كودكانى كه از شير مادر تغذيه مى كنند تا ۳ سالگى ۱۵ واحد نسبت به ساير همسالان افزايش IQ نشان مى دهند.
- افراد چشم آبى نسبت به افراد چشم قهوه اى بهتر عمل مى كنند.
- همچنين عملكرد افراد چپ دست در مقايسه با راست دستها بهتر بود.
- IQ انيشتين ۱۶۰ بوده است.
نظرات شما عزیزان:
ورود
اعضا:
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت: